Teollistuminen ja imperialismi
Teollistuminen-teksti
Tehdastyöläisten asuinolot olivat kurjia. Työläiset asuivat ahtaissa asunnoissa, jotka sijaitsivat yleensä aivan tehtaan vieressä. Ilma tehtaiden ympärillä oli saastunutta, sillä se oli täynnä savua.
وضعیت زندگی در شهرهای صنعتی بسیار بد بود. کارگران در خانەهایی بسیار کوچک و تنگ زندگی میکردند، کە معمولا نزدیک کارخانەها بودند. آب و هوای محیط کارخانەها آلودە بود، چونکە پر از دود کارخانەها بود.
Yksi perhe saattoi asua yhdessä huoneessa, sillä pientenkin asuntojen vuokrat olivat työläisille kalliita. Asunnot olivat usein ränsistyneitä ja huonokuntoisia. Niissä ei ollut keittiöitä eikä vessoja. Lattioilla kuhisi rottia ja muita loisia. Asunnot olivat kylmiä ja epämukavia.
یک خانوادە ممکن بود تنها در یک اتاق زندگی کند، چونکە اجارە خانە کوچک نیز برای کارگران بسیار گرانقیمت بود. خانەها در کل بسیار وضعیت داغان و خرابی داشتند. در آنها آشپزخانە و یا توالت یافت نمیشد. داخل خانەها پر بود از موش و دیگر انگلها. خانەها سرد و نامناسب بودە و برای زندگی راحت نبودند.
Tehtaanomistajat sen sijaan asuivat kauempana tehtaista, jolloin ilmakin oli puhtaampaa. Heidän talonsa olivat puhtaita ja tilavia.
صاحبان کارخانجات خودشان دورتر از کارخانەها زندگی میکردند. آب و هوای جایی، کە آنها در آن زندگی میکردند، پاکتر و سالمتر بود.
Tehdastyöläisten työolot olivat vaaralliset. Työpäivät olivat pitkiä, jopa 12-14 tuntisia. Työ oli vaativaa ja raskasta, ja koneiden käyttäminen vaati keskittymistä. Työtahti oli kiivas, eikä työpäivän aikana ehtinyt levätä.
وضعیت کار کارگران کارخانجات بسیار خطرناک بود. روزهای کاری طولانی و از ١٢ تا ١٤ ساعت طول میکشیدند. کار بسیار سخت و طاقت‌فرسا بود و کار با دستگاههای کارخانە نیاز بە تمرکز زیاد داشت. ریتم کار بسیار سریع بود و در طول روزکاری فرصتی برای استراحت وجود نداشت.
Myös naisia palkattiin tehdastöihin. He eivät enää olleet yhtä riippuvaisia perheistään kuin ennen. Naisten elämästä tuli itsenäisempää, kun he pystyivät itse tienaamaan rahaa. Naisille maksettiin kuitenkin alhaisempaa palkkaa kuin miehille.
همچنین زنها نیز برای کار در کارخانەها استخدام میشدند. آنها دیگر مانند قبل بە خانوادەهای خویش وابستە نبودند. زندگی زنها بنا بخاطر اینکە دیگر شخصا پول بدست می‌آوردند بیشتر مستقل شدەبود. بهرحال زنان نسبت بە مردها حقوق کمتری دریافت میکردند.
Myös lapsia palkattiin mielellään töihin tehtaisiin ja kaivoksiin. Lapsille maksettiin hyvin pientä palkkaa, ja heitä pidettiin hyvinä työntekijöinä, sillä he olivat tottelevaisia.
همچنین بچەها نیز برای کار در کارخانجات و معادن استخدام میشدند. بە بچەها دستمزد بسیار کمی پرداخت میشد و آنها بعنوان کارگرهای خوبی شناختە میشدند، چونکە حرف شنو بودە و اوامر را اطاعت میکردند.
Lapset tekivät sen mitä heidän käskettiin tehdä. Moni perhe laittoi lapsensa töihin saadakseen lisää rahaa. Suurin osa työläisperheiden lapsista kävikin koulun sijaan töissä.
بچەها کارهایی را کە بە آنها دادە میشد، انجام میدادند. خیلی از خانوادەها بچەهای خود را برای اینکە درآمد بیشتری داشتە باشند سر کار میفرستادند. بچەهای اکثر خانوادەهای کارگری بە جای رفتن بە مدرسە، کار میکردند.
Teollisuuskaupungin elinolot -äänite
Imperialismi
Imperialismin syyt
دلایل امپریالیزم
1800-luvun alussa eurooppalaiset tunsivat Afrikan rannikkoalueita, mutta Afrikan sisämaat olivat heille vielä tuntemattomia.
در اوایل سالهای ١٨٠٠، کشورهای اروپایی سواحل آفریقا را میشناختند، اما کشورهای این قارە برای آنها هنوز ناشناختە بودند.
Eri Euroopan maista lähtöisin olleet tutkimusmatkailijat ryhtyivät kartoittamaan maanosaa, ja tutkimaan sen luontoa, ihmisiä ja kulttuureita.
مکتشفان و کسانی، کە برای سفرهای اکتشافی مناطق ناشناختە بە آفریقا رفتەبودند، شروع بە نقشەبرداری، تحقیق در مورد طبیعت، انسانها و فرهنگ آنها در این مناطق نمودند.
Tutkimusmatkojen seurauksena eurooppalaiset kiinnostuivat Afrikan maanosan luonnonvaroista.
در نتیجە این سفرها توجە اروپاییها بە ثروتهای طبیعی قارە آفریقا جلب شد.
Afrikasta löytyi muun muassa kultaa, kuparia ja luonnonkumia, joita eurooppalaiset halusivat hyödyntää omassa tehdastuotannossaan.
برای نمونە در آفریقا طلا، مـس و لاستیک طبیعی یافت میشد، کە اروپاییها میخواستند از آنها برای محصولات کارخانجات خویش استفادە کنند.
Valtaamalla alueet itselleen, Euroopan valtiot eivät joutuneet maksamaan afrikkalaisille näistä raaka-aineista. Lisäksi eurooppalaiset halusivat myydä omia tehdastuotteitaan afrikkalaisille.
با تصرف این مناطق، کشورهای اروپایی دیگر احتیاج نداشت برای این مواد خام پولی بە کشورهای آفریقایی بدهند. جدای از این، اروپاییها میخواستند محصولات کارخانجات خود را بە کشورهای آفریقایی بفروشند.
frikan valloitukselle oli myös muita syitä. Euroopan valtiot kilpailivat keskenään siitä, mikä niistä oli voimakkain ja vaikutusvaltaisin.
دلایل دیگری نیز برای تصرف و اشغال کشورهای آفریقایی وجود داشت. کشورهای اروپایی در بین خود بر سر اینکە کدام یک از آنها قویترین و موثرترین بودند، رقابت داشتند.
Uusien alueiden valtaaminen oli yksi tapa vahvistaa maan omaa suurvalta-asemaa.
اشغال مناطق جدید، یکی از راههایی بود، کە توسط آن میتوانستند مقام و جایگاه ابرقدرت بودن خود را حفظ و مستحکم نمایند.
Monet valtiot perustelivat Afrikan valtausta sillä, että ne halusivat levittää kristinuskoa alkuperäiskansoille ja sivistää niitä opettamalle eurooppalaisia tapoja.
بسیاری از این کشورها اشغال آفریقا را بە این شیوە توجیە میکردند، کە آنها میخواهند دین مسیحیت را بە ساکنان اصلی آفریقا شناساندە و ترویج دهند و آنها را متمدن کردە و آداب و رسوم اروپاییها را بە آنها بیاموزند.
Afrikkaan lähtikin lähetyssaarnaajia, jotka käännyttivät afrikkalaisia kristinuskoon ja opettivat heille luku- ja kirjoitustaitoa.
کسانی بە این کشورهای آفریقایی سفر میکردند، کە مردم را بە دین مسیحیت دعوت کردە، آنها را مسیحی نمودە و بە آنها خواندن و نوشتن یاد میدادند.
Vallattuja alueita alettiin kutsua siirtomaiksi ja niiden valtaajia emämaiksi. Siirtomaiden valtaamista ja niiden hyväksi käyttämistä kutsuttiin nimellä imperialismi.
مناطق تصرف شدە و بە اشغال درآمدە را مستعمرە و کشورهای اشغالگر کشور مادر نامیدە میشدند. اشغال کشورهای مستعـرە و استفادە از آنها را امپریالیزم مینامند.
1900-luvun alkuun mennessä suurin osa Afrikasta oli eurooppalaisten hallussa. Iso-Britannialla ja Ranskalla oli eniten siirtomaita, ne hallitsivat monia alueita myös Afrikan ulkopuolella.
تا اوایل سالهای ١٩٠٠ قسمت بزرگی از کشورهای آفریقایی زیر سلطە اروپاییها بود. بریتانیای کبیر (انگلیس) و فرانسە بیشترین کشورهای مستعمرە را داشتند. آنها همچنین مناطق زیادی را در خارج از قارە آفریقا زیر سلطە خود داشتند.
Vaikeat termit کلمات دشوار
Imperialismi
منظور از امپریالیزم اینست، کە کشوری بخواهد کشور عقب‌ماندە دیگری را زیر سلطە خود درآوردە و بخواهد از آن برای منافع و مقاصد خویش استفادە کند.
Kartoittaa
در اینجا بمعنای کشیدن نقشە منطقەای است.
Luonnonvara
ثروتها و منابع طبیعی، مانند نفت، الماس، جنگل و غیرە
در صورتیکە در این متن کلمات واصطلاحات دشوار دیگری نیز یافت میشوند، کە معنای آنرا را نمیدانید، آنها را نوشتە و از آموزگار زبان فارسی بپرسید.